شهر خوانسار
درباره شهر
هر آنچه درباره خوانسار باید بدانید
خوانسار شهری زیبا، تاریخی و کوهستانی در شمال‌غرب استان اصفهان است که به‌دلیل طبیعت سرسبز، چشمه‌های فراوان و معماری سنتی‌اش، به «باغ‌شهر ایران» شهرت دارد. این شهر با ارتفاعی بیش از ۲۲۰۰ متر از سطح دریا، دارای آب‌وهوایی خنک و مطبوع در بهار و تابستان است. بیش از ۴۵۰ چشمه در این منطقه جاری است که سرچشمه اصلی آن در پارک جنگلی سرچشمه قرار دارد و از جاذبه‌های اصلی گردشگری محسوب می‌شود. دشت لاله‌های واژگون در دامنه گلستان‌کوه در فصل بهار، جلوه‌ای بی‌نظیر از طبیعت ایران را به نمایش می‌گذارد.
از جاذبه‌های تاریخی خوانسار می‌توان به مسجد جامع با معماری دوران صفویه، خانه تاریخی ابهری‌ها و مدرسه علوی اشاره کرد. تپه آریایی‌ها با قدمت ۸۰۰۰ سال نیز در نزدیکی شهر قرار دارد. صنایع دستی متنوع مانند قالی ذهنی، گبه‌بافی و گیوه‌دوزی در این شهر رایج‌اند. همچنین عسل انگبین، گز طبیعی و عرقیات گیاهی از معروف‌ترین سوغات خوانسار هستند. این شهر با داشتن طبیعت بکر، تاریخ کهن و فرهنگی غنی، مقصدی دلنشین برای طبیعت‌گردان و علاقه‌مندان به ایران اصیل به‌شمار می‌رود.
پیشنهاد خواندنی
خوانسار در فصل‌های مختلف
خوانسار در هر فصل، جلوه‌ای متفاوت و تماشایی از طبیعت را به نمایش می‌گذارد. بهار، زیباترین فصل این شهر است. با آغاز اردیبهشت، دشت‌های اطراف، به‌ویژه گلستان‌کوه، مملو از لاله‌های واژگون و گیاهان دارویی می‌شود. چشمه‌ها پرآب، باغ‌ها شکوفه‌باران و هوا مطبوع و سرشار از طراوت است.
در تابستان، هوای خنک و کوهستانی خوانسار آن را به یکی از مقاصد محبوب گردشگران تبدیل می‌کند. درختان سرسبز، شب‌های خنک، و پارک سرچشمه با آب‌های زلال و سایه‌سار درختان، مکان مناسبی برای استراحت در گرمای تابستان است.
پاییز در خوانسار فصلی رنگارنگ و شاعرانه است. برگ‌های درختان به رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز درمی‌آیند و مناظر بسیار چشم‌نوازی ایجاد می‌کنند. هوای ملایم و طبیعت آرام پاییز، فضایی دلنشین برای عکاسی و پیاده‌روی فراهم می‌سازد.
در زمستان، خوانسار سرد و برفی می‌شود. گاه دما به زیر صفر می‌رسد و بارش برف کوه‌ها و باغ‌ها را سفیدپوش می‌کند. این فصل برای علاقه‌مندان به سکوت، آرامش و مناظر زمستانی بسیار جذاب است. هر فصل در خوانسار، تجربه‌ای منحصر به فرد و خاطره‌انگیز رقم می‌زند.
پیشنهاد خواندنی
سوغات خوانسار
خوانسار با توجه به طبیعت غنی و فرهنگ دیرینه‌اش، سوغاتی‌های خاص و متنوعی دارد که شهرت زیادی در ایران و حتی خارج از کشور یافته‌اند. یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین سوغات این شهر، عسل انگبین است که به دلیل کیفیت بالا، طعم خاص و خواص درمانی‌اش مشهور است. این عسل از گیاهان دارویی و طبیعی مناطق کوهستانی خوانسار تولید می‌شود و خواص ضدالتهابی و انرژی‌زا دارد.
علاوه بر عسل، گز طبیعی خوانسار یکی دیگر از سوغات محبوب این منطقه است که با استفاده از مواد اولیه مرغوب و روش‌های سنتی تولید می‌شود. این گز در طعم‌ها و بافت‌های متنوع، مورد علاقه گردشگران و خریداران قرار دارد.
در کنار خوراکی‌ها، صنایع دستی خوانسار نیز بسیار پرطرفدار است. قالی ذهنی و گبه‌بافی از هنرهای دستی بومیان این منطقه است که با طرح‌ها و رنگ‌های زیبا، هر بیننده‌ای را جذب می‌کند. همچنین گیوه‌دوزی و چیت‌بافی از دیگر صنایع دستی رایج هستند که به عنوان نمادی از فرهنگ محلی شناخته می‌شوند.
خوانسار همچنین عرقیات گیاهی با کیفیت بالا تولید می‌کند که برای درمان و رفع مشکلات مختلف به کار می‌روند. این ترکیب از سوغات خوراکی و صنایع دستی، خوانسار را به مقصدی جذاب برای خریداران و گردشگران تبدیل کرده است.
پیشنهاد خواندنی
غذای محلی خوانسار
غذاهای محلی خوانسار نمادی از فرهنگ غنی و سنت‌های کهن این منطقه کوهستانی هستند که با استفاده از مواد تازه و طبیعی تهیه می‌شوند. یکی از مشهورترین غذاهای محلی خوانسار، کباب کوهستانی است که با گوشت تازه گوسفند یا بز تهیه شده و در ترکیب با ادویه‌های محلی طعم خاصی دارد. این کباب‌ها معمولاً روی زغال‌های طبیعی کباب می‌شوند و به دلیل طعم بی‌نظیر، در بین گردشگران بسیار محبوب هستند.
آش شلغم یکی دیگر از غذاهای سنتی خوانسار است که در فصل‌های سرد سال به عنوان غذایی گرم و مقوی سرو می‌شود. این آش با ترکیبی از سبزیجات محلی، شلغم، لوبیا و حبوبات مختلف تهیه می‌شود و طعم لذیذ و خاصی دارد.
دلمه برگ مو و خورشت کرفس نیز از دیگر غذاهای محلی محبوب این منطقه هستند. دلمه برگ مو با برنج، گوشت چرخ‌کرده و ادویه‌های سنتی پر شده و خورشت کرفس با گوشت گوسفند، کرفس تازه و رب انار تهیه می‌شود که طعمی ترش و ملس دارد.
همچنین، نان محلی خوانسار با نام نان تیری یکی از نان‌های سنتی منطقه است که در تنورهای گلی پخته می‌شود و عطر و طعمی بی‌نظیر دارد. این نان معمولاً با غذاهای محلی سرو می‌شود و بخش مهمی از سفره‌های خانوادگی خوانسار را تشکیل می‌دهد. در مجموع، غذاهای محلی خوانسار با طعم‌های متنوع و اصالت بالا، تجربه‌ای خاص از فرهنگ غذایی این منطقه را به گردشگران ارائه می‌دهند.
پیشنهاد خواندنی
زبان مردم خوانسار
زبان مردم خوانسار، بازتابی از تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه کوهستانی در استان اصفهان است. زبان اصلی و رایج مردم خوانسار، فارسی با لهجه محلی خاص است که ویژگی‌ها و کلمات منحصر به فردی دارد و تفاوت‌هایی با فارسی معیار دارد. این لهجه تلفظی نرم‌تر و آهنگی ملایم‌تر نسبت به زبان فارسی استاندارد دارد و برخی واژگان و اصطلاحات محلی در آن رایج است که نشان‌دهنده ریشه‌های تاریخی و فرهنگی منطقه است.
علاوه بر فارسی، در گذشته گروه‌های کوچکی از مردم به زبان‌های محلی و قومی دیگر مانند لری یا لهجه‌های ترکی نیز صحبت می‌کردند، اما امروزه فارسی لهجه‌دار، زبان غالب در بین ساکنان است و وسیله اصلی ارتباط روزمره محسوب می‌شود.
مردم خوانسار به زبان فارسی لهجه‌دار خود افتخار می‌کنند و این زبان بخش مهمی از هویت فرهنگی و اجتماعی آن‌هاست. موسیقی محلی، شعرها و ضرب‌المثل‌های بومی به این لهجه اجرا می‌شوند و به حفظ و انتقال فرهنگ مردم کمک می‌کنند. زبان مردم خوانسار، پلی میان گذشته و حال است که در کنار فرهنگ و آداب و رسوم، هویت این شهر را شکل می‌دهد و آن را از دیگر مناطق متمایز می‌سازد.
پیشنهاد خواندنی
جاهای دیدنی خوانسار
خوانسار با طبیعتی بکر، آب‌وهوای معتدل و پیشینه‌ای تاریخی، یکی از زیباترین شهرهای گردشگری استان اصفهان به‌شمار می‌رود. از مهم‌ترین جاهای دیدنی این شهر می‌توان به پارک سرچشمه اشاره کرد؛ منطقه‌ای سرسبز و پرآب که چشمه‌های زلال آن از دل زمین می‌جوشند و فضایی دل‌انگیز برای تفریح و استراحت فراهم می‌کنند. در فصل بهار، دشت لاله‌های واژگون در دامنه گلستان‌کوه، منظره‌ای بی‌نظیر از طبیعت ایران را به نمایش می‌گذارد.
از دیدنی‌های تاریخی، مسجد جامع خوانسار با معماری ساده اما خاص مربوط به دوره صفویه، و خانه ابهری‌ها با گچ‌بری‌های زیبا، ارزش بازدید دارند. همچنین مدرسه علوی که در گذشته حوزه علمیه‌ای مهم بوده، یکی از بناهای فرهنگی شهر است.
در اطراف خوانسار، تپه‌های باستانی آریایی‌ها و غارهای طبیعی با قدمت چند هزار ساله قرار دارند. امامزاده احمد و عبدالله نیز از زیارتگاه‌های قدیمی شهر به‌شمار می‌روند.
بازار سنتی، باغات گردو، بادام و عسل‌فروشی‌های محلی نیز از جاذبه‌های فرهنگی و اقتصادی این شهر هستند. خوانسار ترکیبی دلپذیر از طبیعت، تاریخ و آرامش را برای گردشگران فراهم می‌کند.
پیشنهاد خواندنی
منطقه حفاظت شده‌ی گلستان
منطقه حفاظت‌شده گلستان، یکی از زیباترین و ارزشمندترین زیست‌بوم‌های طبیعی در نزدیکی شهر خوانسار در استان اصفهان است. این منطقه به‌ویژه به‌دلیل حضور دشت لاله‌های واژگون در فصل بهار شهرت فراوان دارد و هر ساله گردشگران زیادی را برای تماشای شکوفایی این گل‌های منحصر به‌فرد به خود جذب می‌کند.
گلستان‌کوه، نام ارتفاعاتی در این منطقه است که با پوشش گیاهی غنی و گونه‌های متنوع جانوری، زیستگاه امنی برای گونه‌های نادر گیاهان دارویی مانند اشک مژگان، گزانگبین و دیگر گونه‌های بومی محسوب می‌شود. در فصل اردیبهشت، سراسر دامنه‌های این کوه به رنگ قرمز، زرد و بنفش درمی‌آیند و چشم‌اندازی بی‌نظیر خلق می‌کنند.
این منطقه نه تنها از نظر طبیعی اهمیت دارد، بلکه برای تحقیقات علمی در زمینه گیاه‌شناسی و حفاظت از تنوع زیستی نیز بسیار ارزشمند است. آب‌وهوای کوهستانی، آرامش طبیعت و دست‌نخوردگی منطقه، گلستان را به مقصدی ایده‌آل برای طبیعت‌گردی، کوهنوردی و عکاسی از مناظر طبیعی تبدیل کرده است. بازدید از این منطقه نیازمند رعایت اصول محیط‌زیستی و حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری آن است.
پیشنهاد خواندنی
تپه آریایی
تپه آریایی یکی از مهم‌ترین محوطه‌های تاریخی و باستان‌شناسی در نزدیکی شهر خوانسار واقع در استان اصفهان است که قدمت آن به حدود ۸۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. این تپه باستانی، به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین نشانه‌های تمدن بشری در فلات مرکزی ایران شناخته می‌شود و بیانگر حضور اقوام اولیه، موسوم به آریایی‌ها، در این منطقه است.
بر اساس بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی، آثار متعددی نظیر سفال‌های دست‌ساز، ابزارهای سنگی، استخوان‌های جانوری و بقایای معماری ابتدایی در این تپه کشف شده است که نشان از سکونت، فعالیت‌های معیشتی و ساختار اجتماعی ابتدایی ساکنان آن دارد. تپه آریایی از لحاظ پژوهشی اهمیت فراوانی در شناخت سیر تحول فرهنگی، هنری و معیشتی انسان در دوران پیش از تاریخ دارد.
این محوطه تاریخی علاوه بر ارزش علمی، به‌دلیل موقعیت طبیعی و مناظر کوهستانی اطراف، دارای ظرفیت‌های گردشگری نیز می‌باشد. با این حال، حفظ و صیانت از این اثر ارزشمند نیازمند رعایت اصول حفاظتی و همکاری نهادهای مسئول در حوزه میراث فرهنگی است. بازدید از تپه آریایی، فرصتی است برای آشنایی با پیشینه کهن تمدن در مرکز ایران است.
پیشنهاد خواندنی
سد باغ کل
سد باغکل خوانسار، پروژه‌ی مهم آبی در حدود ۲ کیلومتری جنوب شهرستان خوانسار (استان اصفهان) است که ساخت آن از سال ۱۳۸۳ آغاز و تا سال ۱۳۸۹ تکمیل شد. این سد خاکی با هسته رسی، ارتفاعی حدود ۳۸ متر و تاجی به طول ۷۷۰ متر دارد، و حجم مخزن آن در تراز نرمال برابر با ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار متر مکعب است.
هدف اصلی از احداث سد باغکل، مدیریت سیلاب‌های فصلی، تأمین آب کشاورزی (حدود ۱.۵ میلیون متر مکعب در سال)، حمایت از آب صنعت و گردشگری و تأمین آب شرب شهر خوانسار است، اگرچه هم‌اکنون آب شرب شهر از طرح قمرود تأمین می‌شود و ذخایر سد بیشتر برای کشاورزی بالادست به‌کار می‌رود .
هرچند ظرفیت ذخیره سد ۵.۸ میلیون متر مکعب است، در سال‌های گذشته فقط حدود ۳.۳ میلیون متر مکعب پر شده است و نشتی‌های فنی از جمله چالش‌های مهم سد بوده‌اند ایرنا. در سال ۱۳۹۸، سد برای اولین بار به علت بارندگی‌های فراوان به‌طور کامل سرریز شد و ظرفیت پر را تجربه کرد .
پیشنهاد خواندنی
مقبره باباپیر ترک
مقبره باباپیر ترک یکی از زیارتگاه‌های قدیمی و مورد احترام در شهرستان خوانسار است که در منطقه‌ای کوهستانی و آرام در جنوب غربی شهر قرار دارد. این مقبره متعلق به عارف و زاهدی با نام "باباپیر ترک" است که گفته می‌شود در قرون اولیه اسلامی به این منطقه مهاجرت کرده و زندگی ساده و زاهدانه‌ای در دل کوهستان در پیش گرفته است. نام «ترک» احتمالاً به‌معنای ترک دنیا یا به‌سبب نَسَب یا قومیت وی به کار رفته است.
ساختمان مقبره ساده اما روح‌نواز است و در فضایی آرام با چشم‌انداز طبیعی و پوشش گیاهی زیبا واقع شده است. این مکان، به‌ویژه در روزهای تعطیل و مناسبت‌های مذهبی، محل حضور مردم محلی و زائرانی از شهرها و روستاهای اطراف است که برای زیارت، نذر و دعا به آنجا می‌روند.
علاوه بر جنبه مذهبی، فضای اطراف مقبره به‌دلیل هوای خنک، مناظر کوهستانی و سکوت دلنشین، به مکانی مناسب برای استراحت و تأمل تبدیل شده است. مسیر دسترسی به مقبره، از جاده‌های فرعی کوهستانی می‌گذرد و در عین حال یکی از نقاط کمتر شناخته‌شده ولی بسیار معنوی و بومی خوانسار به‌شمار می‌رود.
پیشنهاد خواندنی
پارک ملی قمیشلو
پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش قمیشلو یکی از قدیمی‌ترین و برجسته‌ترین مناطق حفاظت‌شده در ایران و جهان محسوب می‌شود. این پارک در حدود ۴۵ کیلومتری شمال غرب اصفهان واقع شده و مساحتی بالغ بر ۸۳٬۸۸۸ هکتار دارد که مناطق دشتی، تپه‌ماهوری و کوهستانی را شامل می‌شود. اقلیم منطقه عمدتاً سرد و خشک با میانگین بارش سالانه حدود ۳۰۰ میلی‌متر است که بارش‌ها عمدتاً از اواخر آبان تا پایان اسفند اتفاق می‌افتد.
پوشش گیاهی پارک قمیشلو شامل بیش از ۳۴۴ گونه گیاهی از گیاهان بوته‌ای و درختچه‌ای است؛ گونه‌هایی مانند بادام کوهی، خارشتر، گون و… در آن دیده می‌شوند . تنوع زیستی جانوری پارک نیز کم‌نظیر است؛ شناسایی بیش از ۳۷ گونه پستاندار، ۸۲ گونه پرنده، ۳۲ گونه خزنده و ۲ گونه دوزیست که از جمله آن‌ها می‌توان به آهوی ایرانی، قوچ و میش، کل و بز، گرگ، پلنگ، کبک، تیهو و کفتار اشاره کرد.
از لحاظ تاریخی، قلعه قدیمی قلعه قمیشلو مربوط به دوران قاجار در پارک قرار دارد که در حال حاضر مرمت آن آغاز شده و به‌عنوان پاسگاه محیط‌بانی مورد استفاده است . بازدید از این پارک رایگان است و معمولاً بین ۳ تا ۴ ساعت زمان بازدید توصیه می‌شود . برای ورود به این طبیعت بکر و تجربه شگفتی‌های حیات‌وحش، کافی است با رعایت اصول محیط‌زیستی و همراه با راهنماهای مجاز به منطقه سفر کنید.
پیشنهاد خواندنی
مقبره‌ی حلیمه و نرگس
مقبره حلیمه و نرگس خاتون، که به‌نام «بقعه دختران بکر» نیز شناخته می‌شود، یکی از زیارتگاه‌های مهم مذهبی و تاریخی در حدود ۲ کیلومتری خوانسار و در روستای قودجان قرار دارد . به روایت محلی، نسب این دو امامزاده به حضرت امام موسی بن جعفر (ع) می‌رسد و سنگ قبر آن‌ها به خط کوفی و متعلق به قرن سوم هجری بوده که نقش‌مایه‌ای از پنج منشور مربع‌القاع را به‌صورت برجسته در خود دارد .
مساحت زیر بنای مقبره حدود ۳۰۰ متر مربع است و بنای فعلی دارای گنبد آجری دوپوش و ضریحی فلزی به ابعاد حدود دو در سه متر در داخل حرم قرار گرفته است . بقعه تقریباً فاقد تزیینات گچ‌بری، آینه‌کاری یا کاشی‌کاری است و سبک اصلی آن ساده و بی‌ریا نگه داشته شده است .
دیدار از این مکان، تجربه‌ای روحانی و سکوت‌پرور است که علاوه بر ارزش زیارتی، با طبیعت کوهستانی اطراف حس آرامش خاصی به بازدیدکننده می‌دهد. بازدید از این امامزاده رایگان است و معمولاً کمتر از یک ساعت زمان می‌برد؛ به‌ویژه برای زائران محلی و گردشگران علاقه‌مند به جاذبه‌های مذهبی و تاریخی منطقه .
این مکان پس از تأیید علمای شهرستان و پیگیری‌های اداری با همکاری مردم و اداره اوقاف و امور خیریه خوانسار در سامانه‌ی جامع بقاع متبرکه ثبت و تحت پوشش رسمی قرار گرفته است .
پیشنهاد خواندنی
مدرسه‌ی مریم بیگم صفوی
مدرسه مریم بیگم صفوی، معروف به حوزه علمیه «علوی»، قدیمی‌ترین بنای آموزشی در شهرستان خوانسار است که در سال ۱۱۰۶ هجری قمری، در دوران شاه‌سلیمان صفوی، توسط شاهزاده مریم بیگم صفوی احداث شد .
این مدرسه به سبک معماری دوره صفویه ساختمان یافته و حدود ۱۵۰۰ متر مربع وسعت دارد. طرح بنا به صورت هشت‌ضلعی است که در مرکز آن حیاط اصلی با حوض سنگی قرار داشته و اطراف آن شامل مسجد، ۲۲ حجره، کتابخانه و شبستان بوده است. ورودی اصلی بنا در سمت شمال، کنار رودخانه خوانسار قرار گرفته؛ سردر آن به ارتفاع هفت متر بوده و با گچ‌بری‌های نفیس مزین شده است، از جمله اشعار خط نستعلیق و نسخ به رنگ‌های آبی و قرمز که توسط اساتید طاهرانی و افسر الشعرای خوانساری در قرن سیزدهم هجری قمری نقش بسته‌اند .
مدرسه مریم بیگم در سال‌های ۱۳۰۶ و ۱۳۵۴ هجری شمسی دو بار مرمت شده؛ نخست به‌دست میرزا محمد تقی خوانساری و بار دیگر به همت آیت‌الله سید حسین علوی شاگردی که پس از بازسازی بر سردر آن حدیث معروف «انا مدینة‌العلم و علی بابها» گچ‌بری گردیده، همچنین مدرسه به نام «علوی» شناخته می‌شود . این بنا در تاریخ ۸ دی‌ماه ۱۳۹۰ با شماره ۳۰۶۳۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است .
در گذشته این مدرسه کتابخانه‌ای با نسخه‌هایی گران‌قدر از جمله فروع کافی داشت، هرچند امروزه کتابخانه آن تخریب شده و تنها یک رقبه موقوفاتی باقی‌مانده است.
بازدید از مدرسه مریم بیگم تجربه‌ای از معماری صفوی، معماری سنتی و فضای معنوی حوزه‌های علمی پیشین ایران است که با معماری اصیل، هنر گچ‌بری و تاریخ آموزشی دیرینه همراه شده است.
خانه‌ی تاریخی ابهری‌ها
خانه‌ی تاریخی ابهری‌ها در محله‌ی قدیمی «رئیسان» و خیابان آیت‌الله خوانساری خوانسار قرار دارد و یکی از جاذبه‌های برجسته‌ی دورهٔ قاجار است. این بنا در سال ۱۲۷۸ هجری قمری به‌دست حاج سید محمد باقر ابهری ساخته شد و مساحتی حدود ۸۰۰ متر مربع در دو طبقه دارد .
خانه دارای حیاط مرکزی مستطیل‌شکل است و فضاهای آن حول چهار جبهه قرار گرفته‌اند:
-
جبهه شمالی با تالار پنج‌دری و دو اتاق سه‌دری و اتاقی با نقاشی‌های نفیس و تاریخچه ساخت.
-
جبهه شرقی شامل تالار شاه‌نشین، مطبخ با سقف اردی‌قاب، و مهتابی هشت‌ضلعی در طبقه بالا.
-
جبهه جنوبی دارای ایوانی چوبی با نقاشی‌ها و تزئینات گچ‌بری که تقارن با جبهه شمال را حفظ می‌کند.
-
جبهه غربی محل ورودی اصلی با سردر هشتی‌شکل و گذرگاهی که دید مستقیم به حیاط را ممنوع کرده است .
تزئینات داخلی، شامل نقوش گچ‌بری اسلیمی و ختایی و نقاشی‌هایی با رنگ‌های لاجوردی و قرمز آجری هستند که جلوه‌ای چشم‌نواز به فضا داده‌اند .
این خانه در سال ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۰۵۲ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد و در سال‌های پس از آن توسط شهرداری خوانسار و میراث فرهنگی مرمت شده است. مرمت‌ها شامل استحکام‌بخشی دیوارها، مرمت درب‌های چوبی، کف‌سازی و بازسازی فضاهای داخلی بود که تا بیش از هشتاد درصد پیشرفت داشته است.
امروز بخشی از این بنا به‌عنوان ساختمان اداره میراث فرهنگی و بخشی دیگر به‌عنوان موزه محلی استفاده می‌شود. بازدید برای عموم آزاد بوده و تجربه‌ای بی‌نظیر از معماری اصیل قاجاری و تزیینات سنتی ایرانی را ارائه می‌کند.
پیشنهاد خواندنی
خانه حبیبی‌ها
خانه حبیبی‌ها یکی از خانه‌های تاریخی و دیدنی شهرستان خوانسار است که به دوره قاجار تعلق دارد. این بنا نمونه‌ای زیبا از معماری سنتی ایرانی است که با هنر گچ‌بری و تزئینات خاص خود، جلوه‌ای چشم‌نواز دارد. خانه حبیبی‌ها در یکی از محله‌های قدیمی خوانسار واقع شده و فضای داخلی آن شامل اتاق‌ها، تالارها، ایوان‌ها و حیاط مرکزی است که همگی با دقت و ظرافت ساخته شده‌اند.
این خانه تاریخی دارای سقف‌های چوبی و دیوارهای گچ‌بری شده با نقش‌های اسلیمی و گل‌وبوته است که نمایانگر هنر هنرمندان دوره قاجار می‌باشد. در ساخت این خانه از مصالح بومی منطقه استفاده شده است و به همین دلیل، خانه حبیبی‌ها با اقلیم و شرایط جوی خوانسار سازگاری دارد.
خانه علاوه بر اهمیت معماری، نقش مهمی در حفظ فرهنگ و تاریخ منطقه دارد و به عنوان یک میراث فرهنگی ثبت شده، مورد حفاظت قرار می‌گیرد. امروزه این خانه علاوه بر بازدیدهای گردشگری، گاهی به عنوان مکان برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری مورد استفاده قرار می‌گیرد و باعث رونق گردشگری محلی شده است.
بازدید از خانه حبیبی‌ها فرصتی مناسب برای آشنایی با معماری سنتی ایران و تاریخچه خوانسار به شمار می‌رود و علاقه‌مندان به تاریخ و هنر را به خود جذب می‌کند.
پیشنهاد خواندنی
روستای دماب
روستای تاریخی دماب در استان اصفهان، در بخش مهردشت از توابع شهرستان نجف‌آباد واقع شده است. این روستا در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری از شهر خوانسار و در میانهٔ شهرستان‌های نجف‌آباد، گلپایگان، خوانسار و فریدن قرار دارد. دماب در ارتفاع حدود ۲۱۴۰ متر از سطح دریا و در دامنهٔ جنوبی کوه دالان‌کوه واقع شده است.
تاریخ ایجاد روستای دماب به عنوان یک محل سکونت دائم به سال‌های ۱۱۰۰ تا ۱۱۵۰ هجری قمری برمی‌گردد. مؤسسین اصلی این روستا دو برادر مهاجر از خراسان به نام‌های محب و صالح بودند که به ترتیب طایفه‌های محبی و صالحی را بنیان‌گذاری کردند. در ابتدا، سکونت در این منطقه با حفر یک رشته قنات آغاز شد و در ادامه، توسعهٔ روستا با ساخت بناهایی مانند مسجد، حمام و قلعه ادامه یافت.
دماب به دلیل ویژگی‌های معماری و سیاسی دوران قاجار، آثار تاریخی متعددی را در خود جای داده است. از جمله این آثار می‌توان به قلعه علی احمد دماب اشاره کرد که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های منطقه در دوران قاجار ساخته شده است. این قلعه به منظور تأمین امنیت منطقه در برابر راهزنان و حملات احتمالی ساخته شد.
روستای دماب با حفظ بافت تاریخی و سنتی خود، به عنوان یکی از مقاصد گردشگری فرهنگی در استان اصفهان شناخته می‌شود. بازدید از این روستا فرصتی مناسب برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و معماری سنتی ایران است.
پیشنهاد خواندنی
غار هیکل
غار هیکل در دامنهٔ کوه هیکل در ۵ کیلومتری شمال غربی شهر خوانسار، استان اصفهان واقع شده است. این غار با عمق ۱۹۰ متر و چاهی به عمق ۱۷۰ متر، به‌عنوان یکی از عمیق‌ترین غارهای ایران شناخته می‌شود و در دستهٔ غارهای چاهی قرار دارد.
غار هیکل درون یک سل شکل گرفته و دمای درون آن بین ۱۴ تا ۱۶ درجه سانتی‌گراد متغیر است. از عمق ۱۲۰ متری این غار، سنگ‌های نهشته‌ای مانند ریمستون، آنتودایت، استلاگتیت‌های بسیار کوچک، رسوبات دندان سگی زیبا و رسوباتی به شکل پاپ‌کورن مشاهده می‌شود.
این غار در نزدیکی کوه هیکل قرار دارد که به دلیل شباهت به پیکر دو سرباز، به این نام شهرت یافته است. در گویش محلی، حفره‌ها و دودکش‌های متعدد در این کوه به "چاه‌های نفس‌کش" معروف هستند.
غار هیکل به‌عنوان یک جاذبهٔ طبیعی و گردشگری در شهرستان خوانسار مطرح است و علاقه‌مندان به غارنوردی و طبیعت‌گردی می‌توانند از این مکان بازدید کنند. پیمایش این غار نیازمند تجهیزات خاص غارنوردی است و برای بررسی آن باید از راهنمایان مجرب استفاده کرد.
پیشنهاد خواندنی
